‘Mriya is geen noodopvang maar een tijdelijk thuis’
Ruim een jaar geleden openden we complex Mriya op het terrein van het Máxima Medisch Centrum in Eindhoven. Uit pure noodzaak, en de reden is helaas nog steeds actueel. In 33 tijdelijke woonunits wonen ruim 100 Oekraïense vluchtelingen. Beetje bij beetje hebben ze hun draai gevonden. De meesten werken en kinderen gaan naar school en maken vriendjes. We zijn er trots op hoe goed allemaal loopt op Mriya. Voor de bewoners heeft Mriya zich inmiddels bewezen; ze vinden er rust en structuur. Zo goed en kwaad als het kan leiden de families een zo normaal mogelijk gezinsleven.
Eén van onze eigen collega’s, Romy, is bijzonder betrokken bij alle bewoners in haar rol als locatiemanager van Mriya. Ze kent iedereen, en iedereen weet haar te vinden. Ook al is ieders grootste droom de terugkeer naar het geliefde vaderland, samen met Romy maken de bewoners er toch een zo positief mogelijke ervaring van.
Behalve de soms schrijnende verhalen zijn er inmiddels gelukkig ook mooie verhalen te vertellen. Drie verhalen gaan we met jullie delen de komende tijd. Romy vertelt als eerste haar verhaal. Inmiddels staan de verhalen van twee bewoners van Mriya, Elvira en Gregory, ook online.
In no time opende Trudo een jaar geleden de deuren van Mriya, een tijdelijk thuis voor gevluchte Oekraïense gezinnen. Romy, woonconsulent sociaal beheer bij Trudo, vervult hier de rol van locatiemanager en zag het toevluchtsoord langzaam veranderen naar een woongemeenschap.
Een zo normaal mogelijk leven blijven leiden. Dat was wat Trudo voor ogen had voor Oekraïense gezinnen die hun land ontvluchtten na de Russische invasie in februari 2022. Zestien gezinnen kon de woningcorporatie al snel onderbrengen in het Gezellenhuis in Woensel-West, maar dat was ook alle ruimte die het bestaande portfolio bood. Voor extra plekken ging Trudo daarom op zoek buiten de regio. Het resultaat: de aankoop van een leeg, verplaatsbaar appartementencomplex in Boxmeer dat voorheen dienst deed als verpleeghuis. Het complex kreeg een nieuwe bestemming op een prachtig stukje groen dat Máxima Medisch Centrum Eindhoven hiervoor op haar terrein ter beschikking stelde. Samen met onder andere de gemeente Eindhoven en maatschappelijke opvang Springplank040 kon de locatie snel ingericht worden.
Romy is vanaf het begin betrokken bij Mriya. Haar eerste taak was huisraad inkopen. Op hun vlucht hadden de Oekraïners nauwelijks bezittingen mee kunnen nemen, dus moest elk van de 33 appartementen die het complex telt voorzien worden van een basisinboedel. Denk aan meubels, lampen, kookgerei en linnengoed. En bovenal een goede wifiverbinding om contact te houden met het thuisfront.
Geen gymlokaal maar een appartement
In november 2022 namen de eerste bewoners hun intrek in het complex dat de naam ‘Mriya’ kreeg; Oekraïens voor ‘droom’ en de naam van het grootste vliegtuig ter wereld. Dat was in het bezit van Oekraïne voordat de Russen het verwoestten. “Families die arriveerden waren stuk voor stuk enorm opgelucht”, herinnert Romy zich. “Ze kregen de sleutel van een ingericht appartementje, compleet met keuken, badkamer en terras. Heel wat anders dan het gymlokaal met stapelbedden dat ze hadden verwacht.”
Een huiselijke setting was voor Trudo een logische optie, volgens Romy. “Onze missie is Supporting People. We beschouwen Mriya daarom niet als noodopvang, maar als een tijdelijk thuis.” De privacy van de appartementen maakt het tot een relatief prettig toevluchtsoord, maar luxe is het er zeker niet, vindt ze. “Ja, elk gezin heeft haar eigen leefruimte. Maar dat betekent ook dat ze met vieren of vijven op slechts 28 vierkante meter leven. Gelukkig is het allemaal erg functioneel ingericht.”
Gekkenhuis
De eerste maanden waren een gekkenhuis. “Voor elke bewoner moest er van alles geregeld worden. Ik zorgde dat ze ingeschreven werden bij de gemeente en hielp hen met het aanvragen van een verblijfsvergunning en leefgeld. Ik zocht mee naar passende baantjes en regelde dat de kinderen naar school konden.” Bewoners moesten wennen aan de nieuwe vorm van samenwonen. “De openbare ruimtes in het gebouw waren rommelig en de kinderen braken regelmatig de tent af doordat toezicht ontbrak. Ik heb toen de bewoners bij elkaar geroepen. Samen hebben we leefregels afgesproken en daar houdt iedereen zich netjes aan.”
Na een aantal maanden kwam er steeds meer structuur, rust en plezier. “In het begin organiseerden we van alles om de bewoners bezig te houden: knutselmiddagen, sportlessen, muzieklessen. Dat bleek na een tijdje niet meer nodig. Deze groep mensen is erg zelfredzaam.” De jonge kinderen gaan naar de basisschool en spelen ’s middags met elkaar. De oudere jeugd leert overdag de Nederlandse taal en schuift ’s avonds achter de laptop voor de online lessen van hun school in Oekraïne. De volwassenen werken bijna allemaal fulltime. In het weekend trekken de families er graag op uit. Vaak in een bescheiden tweedehands autootje dat mensen hier hebben gekocht. Vooral een dagje zee is populair, want die is voor Oekraïense begrippen om de hoek. Op Oekraïense feestdagen wordt er in de gezamenlijke huiskamers met z’n allen gekookt, gegeten en gefeest.
Toch is de oorlog nooit ver weg. “Soms hoor je opeens een melding op allerlei mobieltjes. Dat is een app die waarschuwt dat er ergens in Oekraïne een luchtalarm afgaat.” Romy is een paar keer gevraagd om het telefoonnummer van een psycholoog, maar verder is het leed dat er ongetwijfeld is, weinig zichtbaar. “Oekraïners tonen hun emoties alleen achter de voordeur. Maar soms kan ik de zorgen van iemands gezicht aflezen.”
Populaire vraagbaak
Romy blijft een immens populaire vraagbaak voor de bewoners. Ze heeft een kantoortje op de begane grond waarvan de deur altijd openstaat. ”Alle bewoners kennen mij en ik ken ook iedereen. Ik vind het belangrijk dat ze een vertrouwenspersoon hebben. Ik krijg er veel dankbaarheid voor terug. Dagelijkse worden me Oekraïense lekkernijen toegestopt en ik krijg een uitnodiging voor elke verjaardag.”
Toekomstperspectief
Over de toekomst zijn de bewoners nuchter. Romy: “De meesten dachten dat ze na een half jaar wel weer thuis zouden zijn. Maar bijna alle families die hier een jaar geleden kwamen, wonen hier nog steeds. Ze verwachten dat de oorlog nog een poos zal duren. Soms zijn ze bang dat deze locatie zal verdwijnen en dat ze dan op straat komen te staan. Ik stel ze dan gerust. We laten niemand zomaar aan zijn of haar lot over.”